NAZAR NEDİR? NAZAR VAR MIDIR?
Nazarın gerçek olduğu âyet ve hadis ile sabittir. Yüce Allah şöyle buyurur:
وَاِنْ يَكَادُ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِاَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ اِنَّهُ لَمَجْنُونٌۢ
"Şüphesiz inkar edenler Zikr'i (Kur'-an'ı) duydukları zaman neredeyse seni gözleriyle devirecekler. (Senin için,) "Hiç şüphe yok o bir delidir" diyorlar." (Kalem; 51)
وَمَا هُوَ اِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَم۪ينَ
"Halbuki o (Kur'an), âlemler için ancak bir öğüttür." (Kalem; 52)
Ayetin iniş sebebi hakkında iki farklı rivayet vardır;
Kâfirler Resûlullah’a (aleyhissalatü vesselam) göz değdirip nazara uğratmak istediklerinde bu âyet indi. Kureyş'ten bir grup Ona bakıp şöyle dediler: “Bunun gibi birini ve gösterdiği delillerin bir benzerini hiç görmedik.”
Arap biri vardı. İki veya üç gün bir şey yemeden beklerdi. Sonra çadırının kenarından geçen sürüye bakıp şöyle derdi: “Bugün bunlardan daha güzel bir sürü yayılmamıştır.” Aradan az bir zaman geçmeden o sürüden bir grup koyun ve deve yere yığılır kalırdı. Araplar bu adamdan, bunun aynısını Resûlullah’a yapıp, O’nu yere yıkmasını istediler. Allah Teâlâ Resulünü korudu ve bu âyet-i kerimeyi indirdi.
NAZARIN GÜCÜ NEDİR?
Çok verimli ve göz alıcı bir bağa sahip olduğu hâlde, Allah’a şükretmeyip bağa her girişinde "maşaallah" demediği için malı helak olan adama bir mü’minin nasihat ederken söylediği söz Kur'an’da şöyle geçer:
وَلَوْلَٓا اِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ مَا شَٓاءَ اللّٰهُۙ لَا قُوَّةَ اِلَّا بِاللّٰهِۚ اِنْ تَرَنِ اَنَا۬ اَقَلَّ مِنْكَ مَالاً وَوَلَداًۚ
"Bağına girdiğinde ‘Mâşaallah! Kuvvet yalnız Allah'ındır' deseydin ya!.. Eğer benim malımı ve çocuklarımı kendininkilerden daha az görüyorsan, belki Rabbim bana, senin bağından daha iyisini verir. Seninkinin üzerine de gökten bir afet indirir de bağ kupkuru ve yalçın bir toprak haline geliverir."" (Kehf; 39-40)
NAZARLA İLGİLİ HADİSLER
Abdullah b. Abbas’tan (RA) gelen rivayette;
Resûlullah (SAV) şöyle buyurdular:
“Nazar/göz değmesi gerçektir. Kaderin önüne geçebilecek bir şey olsa o da nazar olurdu. (Tedavi için) Yıkanmanız istenirse, yıkanın.”
(Müslim, Selam, 42; Tirmizî, Tıbb, 19).
Hazret-i Aişe (Allah Ondan razı olsun) şöyle anlattı: “Gözü değene (nazar yapana) abdest alması emredilir, abdest suyu alınır ve nazarına uğrayan o su ile yıkanırdı."
(Ebû Dâvud, Tıbb, 15).
Resülullah, yüzünde sarılık gördüğü bir kişi için, "Buna dua okuyun, çünkü kendisinde nazar var.” (Buharı, Tıbb, 34) buyurdular.
*
Nazardan çocuklar da fazlasıyla etkilenebilirler. Çünkü onlar çocuk olmaları hasebiyle ne dua bilirler, ne de Allah’ın Kur’an’da haber verdiği muavezatı / Allah’ a sığınmak için okunacak sûreleri bilirler.
Çocuklar, ya çok güzel oldukları için, yahut sevimli olmaları sebebiyle, ya da küçük yaşta insanları hayrete düşürecek hareketleri yapmaları, zeki olmaları, kısaca akranlarına göre bazı üstünlüklere sahip oldukları için nazara uğrayabiliyorlar.
Hazret-i Câbir'den (Allah O’ndan razı olsun) gelen rivayette Resûlullah (SAV) şöyle buyurdular: “Nazar, insanı mezara, deveyi de tencereye kor.’’(El-Elbanî, Camiu’s-Sahih, 4144).
*
Bu hadis-i şeriften, nazarın ne kadar etkili bir şey olduğunu anlıyoruz. Fakat, Allah’ın takdiri, dilemesi olmadan hiçbir şey meydana gelmez, o takdirin dışında hiçbir şey gerçekleşmez. Her şey Allah’ın takdiri iledir.
Nazardan korunmak için Resûlullah'ın öğrettiği ve tavsiye ettiği dualar kadar, nazara uğraması muhtemel şeylerin mümkün olduğu kadar gözlerden gizlenmesi de çarelerdendir.
Nitekim Hazret-i Yâkub (aleyhisselam) çocuklarını Mısır'a gönderirken, onlara “şehre aynı kapıdan değil de değişik kapılardan girin” şeklinde öğütlemesinin nazardan korunmaları için olduğunu söyleyenler vardır.
Bu yazı, sözler, nazar nedir, nazar var mı nasıl anlaşılır, nazardan nasıl kurtulunur, nazar ayeti, nazardan korunma, nazar belirtileri, nazar değmesi için dua, peygamber efendimizin nazar duası ile ilgilidir.
